Verwarmen met hout

Heel wat mensen houden van de gezellige warmte die houtverbranding geeft. Maar de rook uit de schoorsteen kan sterke hinder en gezondheidsrisico’s veroorzaken voor je omgeving, buren, jezelf en je gezin. Hoe beter de verbranding, hoe minder brandhout je verbruikt én hoe minder luchtvervuiling en hinder je zal veroorzaken.

Door de juiste brandstof te gebruiken en goed op te letten hoe en wanneer je stookt, kan je niet alleen besparen op je houtverbruik, maar ook de hinder en gezondheidseffecten verminderen. Win-win dus!

Houtstook: nadelig voor de luchtkwaliteit

In Vlaanderen is 42% van het fijn stof (PM 2,5) in de lucht afkomstig van hout of pellets die gezinnen verbranden om hun woning te verwarmen. Ook roet van houtkachels is slecht voor de luchtkwaliteit en draagt bovendien bij aan de klimaatopwarming. Niet elk toestel is even vervuilend. De uitstoot verschilt naargelang de leeftijd en het kachelmodel. Hoe ouder het toestel, hoe hoger de uitstoot. Nieuwere modellen moeten immers voldoen aan strengere productnormen. In de tabel hieronder vind je de gemiddelde uitstoot van fijn stof per kacheltype.

Workshop 'houtstook'

In 2023 organiseerden we een workshop ‘houtstook’ samen met Logo Gezond+. De presentatie van dit infomoment kan je hieronder herbekijken. Je vindt er bovendien een praktische gids voor een betere houtverbranding terug.

Kies je toch voor hout? Beperk de gezondheidsrisico's

Heb je geen alternatief en kies je toch voor hout om je woning te verwarmen? Of steek je jouw kachel sporadisch aan voor de gezelligheid? Hou dan rekening met deze tips om de blootstelling aan rook zo veel als mogelijk te beperken.

Kies je toch voor hout? Beperk de gezondheidsrisico's.

Verbrand uitsluitend onbehandeld en droog hout

Het is verboden om geverfde, geverniste of andere bewerkte houtproducten verbranden. Dat geldt ook voor samengestelde houtproducten zoals triplex, spaanplaat, vezelplaat of gelamineerd hout. Bij verbranding van dit houtafval, komen er namelijk zeer schadelijke stoffen vrij. Je kan dit houtafval gratis naar het recyclagepark brengen.

Gebruik uitsluitend droog hout (minder dan 15% vochtgehalte) dat op maat van je kachel gekliefd is. Met een vochtmeter kan je checken of jouw hout niet te vochtig is.

Heb je een pelletkachel? Koop dan kwalitatieve en duurzame pellets, en bewaar ze op een droge plaats. Koop pellets met het DINplus of ENplus kwaliteitscertificaat en het FSC- of PEFC duurzaamheidslabel. Koop bij voorkeur lokaal geproduceerde pellets.

Stook niet op dagen met weinig wind of een slechte luchtkwaliteit

In de winter informeert de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) je op welke dagen je het best niet met hout verwarmt. Dit zijn dagen dat er te veel fijn stof in de lucht is. Ook op mistige en windstille dagen is het beter om geen hout te verbranden. In deze weersomstandigheden waait het fijn stof niet weg en stapelt de luchtvervuiling zich snel op in en rond je woning.
Wil je zelf opvolgen wanneer de luchtkwaliteit niet goed is en je dus best niet stookt met hout? Installeer dan de BelAIR app of check deze website van de VMM.

Zorg voor een voldoende hoge schoorsteen die goed trekt

Vuur heeft zuurstof nodig. Een schoorsteen zuigt lucht aan en verwijdert de verbrandingsgassen. Dit werkt enkel goed als je schoorsteen voldoende hoog boven de nok van jouw dak en aanpalende gebouwen uitsteekt.

Voorkom schouwbrand: laat je schoorsteen schoonmaken

Stook je regelmatig? Hou er dan rekening mee dat er roetaanslag en andere verbrandingsresten in je schoorsteen blijven hangen. Die kunnen gemakkelijk vuur vatten en een schouwbrand veroorzaken. Daarom laat je best een keer per jaar de schoorsteen reinigen door een professionele schoorsteenveger. Is je schoorsteen aangesloten op een stooktoestel met hout of houtpellets voor je centrale verwarming? Dan ben je verplicht de schoorsteen jaarlijks te laten reinigen.

Zo maak je veilig en snel een vuur aan

  • Maak je kachel niet aan met reclamefolders of krantenpapier. Ze bevatten inkt en andere schadelijke stoffen. Gebruik wel aanmaakhoutjes of natuurlijke aanmaakblokjes; deze bevatten minder schadelijke stoffen dan brandspiritus of paraffineblokjes.
  • Gebruik de omgekeerde aanmaakmethode. Zo komen er minder schadelijke stoffen vrij.
    • Zet de luchttoevoer van je kachel volledig open.
    • Plaats dikke blokken hout kruislings over elkaar.
    • Stapel hierboven kleinere blokken hout.
    • Laat voldoende ruimte tussen de blokken en de wanden van het toestel en vul de verbrandingskamer niet meer dan de helft.
    • Leg het aanmaakmateriaal bovenop het gestapeld hout en steek het aan.
    • Sluit dadelijk de deur van het toestel.
  • Zodra het vuur goed brandt, verminder je de luchttoevoer, maar zet deze niet helemaal toe. Als vuur te weinig zuurstof krijgt, is de verbranding slecht en bevat de rook meer schadelijke stoffen.
  • Wil je extra hout toevoegen, plaats dan minstens 2 houtblokken per keer in de kachel om te vermijden dat je te vaak de deur moet openen. Wacht ook niet tot de vlammen verdwenen zijn om hout toe te voegen.
  • Warm genoeg? Laat dan het vuur op een natuurlijke manier uitbranden. Zet de luchttoevoer volledig open zodat het hout volledig op kan branden. Sluit pas daarna de luchttoevoer van je toestel af om warmteverlies te voorkomen.
  • Twijfel je of je goed of fout stookt? Kijk naar je schoorsteen: als de rook uit je schoorsteen wit of vrijwel onzichtbaar is, ben je goed bezig. Donkere rook is een alarmsignaal. Dit duidt op slechte verbranding, onvoldoende trek of de foute brandstof (bewerkt, onzuiver of nat hout).