Korte keten

Afhaalpunt

Afhaalpunten zijn plaatsen waar je wekelijks je bestelde producten gaat afhalen. Sommige afhaalpunten bieden producten van een enkele landbouwer, andere net van veel verschillende producenten. Op sommige afhaalpunten kan je enkel terecht voor een wekelijks abonnement, op andere kan je kiezen om de ene week wel en de andere week niet te winkelen. In sommige systemen kan je zelf volledig kiezen wat je koopt, in andere geef je de landbouwer carte blanche om jou te verrassen met datgene wat oogstrijp is.

Kortom, er zijn vele soorten afhaalpunten en er is er vast eentje dat bij jou past!

Abonnement bij de landbouwer

Neem je een abonnement bij een landbouwer, dan maakt hij voor jou elke week een pakket groenten of fruit (of zuivel of vlees) aan en levert dat op een vaste dag aan een afhaalpunt. Jij kan op jouw beurt op een vast moment kort na levering je pakket gaan afhalen. Sommige landbouwers vullen het pakket met uitsluitend eigen waren; anderen vullen het aan met producten van collega-landbouwers. In ieder geval ondersteun je de landbouwer dankzij de eerlijke prijs en de regelmatige aankoop.

Abonnement bij Voedselteams

Sluit je je aan bij een Voedselteam, dan koop je samen met buren bij verschillende landbouwers uit de streek. Je geeft elke week je bestelling online door en op een vast tijdstip kan je je bestelling in het Voedselteam-afhaalpunt gaan ophalen. Via een Voedselteam kan je vaak een zeer breed assortiment aan verse lokale producten bestellen. Je betaalt je aankopen per maand.
Aangezien een Voedselteam op vrijwilligers draait, zal het team blij zijn als je een handje toesteekt. Je wordt deel van een netwerk. Samen ondersteunen jullie de landbouwers dankzij de eerlijke prijs en de regelmatige aankoop.

Abonnement bij Buurderij

Ook een buurderij is een (twee)wekelijks afhaalpunt waarvoor je vooraf een bestelling plaatst, maar op dit afhaalpunt zijn de producenten zelf aanwezig. Je kan er een breed assortiment aan producten bestellen. Je kiest en betaalt vooraf via de website. Je hoeft bij een buurderij niet wekelijks te bestellen. Dat geeft jou meer flexibiliteit maar iets minder zekerheid voor de producent.

Voordelen

• Je ondersteunt de landbouwer met je regelmatige aankoop, zeker als je een abonnement bij de landbouwer zelf neemt of als je aansluit bij een Voedselteam.
• Je betaalt een eerlijke prijs voor een supervers product.

Automaten

Aan een automaat kies je uit de beschikbare producten, nagenoeg op eender welk moment van de dag. Een automaat geeft de kans aan de landbouwer om rechtstreeks te verkopen aan de consument zonder voortdurend aanwezig te moeten zijn. Via automaten worden producten verkocht zoals aardbeien, aardappelen, melk.

Minder courant zijn de automaten waar je een uitgebreid gamma aan producten vindt. Doorgaans is een automaat 24u op 24u beschikbaar. Je vindt ze langs drukke wegen of vooraan op het erf van de landbouwer.

Voordelen

• Snel voor consument én landbouwer.

Boerenmarkten

Op een boerenmarkt vind je vooral landbouwers met hun eigen waren. Andere markten staan hier vermeld als er minstens 1 lokale landbouwer staat.
 

Vele gemeenten en steden kennen nog hun wekelijkse markt. Op deze website nemen we enkel die markten op waar minstens een lokale landbouwer zijn waren verkoopt.

Als de markt vooral bemand wordt door land- en tuinbouwers, dan spreken we over een boerenmarkt. Als consument vind je daar een breed assortiment aan verse en lokale hoeveproducten. Een bijzondere soort boerenmarkten zijn de markten van Lokaal: deze boerenmarkten zijn steeds overdekt, bieden een handig betaalsysteem, kinderpret en een plek om snel iets te eten of te drinken.

Voordelen

• De landbouwer komt zelf naar de markt; je moet je hoogstwaarschijnlijk minder ver verplaatsen voor zijn producten.
• Je kan bij vele landbouwers tegelijk je aankopen doen. Lekker snel!

CSA- en zelfoogstboerderijen

CSA-boerderij

Een CSA-boerderij is een boerderij die ondersteund wordt door haar klanten: zij delen mee in de oogst én de risico’s en soms ook een beetje in het werk. CSA staat voor Community Supported Agriculture en kwam zo’n tien jaar geleden naar ons overgewaaid vanuit onder meer de Verenigde Staten. Intussen bestaat er een heus netwerk van CSA-bedrijven in Vlaanderen.

Niet verwonderlijk want deze manier van telen en verkopen is erg respectvol naar de producent toe: wie wil delen in de oogst, deelt ook in de risico’s. Een boer is immers sterk afhankelijk van het weer en riskeert het ene jaar overvloedig en het andere jaar maar matig te oogsten. Dat maakt het landbouwersberoep zo hard. De CSA-aanpak geeft veel jonge mensen weer zin in een carrière op het veld.

Als CSA-lid betaal je aan het begin van het seizoen voor een heel jaar en vervolgens deel je in de oogst. Vaak mag je mee beslissen wat er gezaaid wordt. Meestal kiest een CSA-bedrijf voor een zeer grote variatie aan teelten, zodat er altijd genoeg succesnummers zijn. De meeste CSA-bedrijven telen groenten. Sommige telen (ook) fruit en enkele experimenteren met zuivel en eieren.

Op veel CSA-bedrijven mag je zelf gaan oogsten, maar sommige bedrijven verkiezen een afhaalsysteem waarbij de oogst voor je klaar staat. CSA-bedrijven engageren zich om biologisch te telen. Dankzij tunnels kunnen telers het seizoen verlengen en geniet je van een lekker lange oogstperiode. Wie graag af en toe een handje toesteekt, krijgt op een CSA-boerderij zeker de gelegenheid.

Voordelen

• Alle producten die je hier oogst zijn 100% van het seizoen en lokaal!
• Je betaalt een correcte prijs en steunt de landbouwer door en door.
• Je bent zeker dat je producten biologisch geteeld zijn.
• Vaak mag je ook zelf helpen en oogsten.

Zelfoogst

Op een zelfoogstboerderij mag je zelf groenten of fruit gaan oogsten. Een zelfoogstboerderij geeft jou de kans om te genieten van superverse producten én van de heerlijke ervaring om zelf te oogsten. Sommige boerderijen zijn nagenoeg volledig ingericht voor de zelfoogst, andere boerderijen bakenen een specifiek stuk van hun boerderij af voor zelfoogst.

Zelfoogst wordt zeer vaak toegepast voor kleinfruit: dankzij zelfpluk blijft de prijs betaalbaar én er gaan weinig bessen verloren. De bessen doorlopen immers geen lang traject van teler, veiling, winkel naar consument. Ze worden (zonder twijfel!) snel opgegeten na de pluk. Doorgaans reken je na de pluk meteen af wat je geoogst hebt.

Je vindt ook zelfplukboerderijen met groenten, kruiden en bloemen. Als een zelfplukboerderij werkt volgens het CSA-principe, moet je eerst lid worden.

Voordelen

• Wat je plukt is 100% van het seizoen en lokaal.
• Je betaalt een correcte prijs.
• Je geniet van het zelf plukken.

Hoevewinkel

Een hoevewinkel is een winkel op de boerderij waar je de producten van de boerderij en vaak ook van omliggende boerderijen kan kopen.

Via de hoevewinkel verkoopt de landbouwer zijn producten rechtstreeks aan zijn klanten op zijn eigen erf. Vaak zorgt de landbouwer voor een breder assortiment door ook producten van collega-landbouwers te verkopen. Je vindt er verse onbewerkte producten zoals groente, fruit en eieren. Maar ook melk en op de hoeve bereide zuivel, en zelfs hoevevlees kan je vinden in de boerderijwinkel.

Niet alle producten zijn permanent beschikbaar. Nieuwe oogst-aardappelen of aardbeien vind je hier. Verras je familie en vrienden tijdens de feestdagen met een artisanale en zelfs gepersonaliseerde ijstaart of geschenkmand.

Hoevewinkels kunnen heel klein zijn of helemaal niet lijken op een winkel: een hoekje in de schuur kan volstaan om fruit en aardappelen uit grote bakken te verkopen. Andere hoevewinkels zijn groot en bieden een uitgebreid assortiment van producten aan.

Soms slaan verschillende landbouwers de handen in elkaar om hun producten in een hoevewinkel aan te bieden.

Voordelen

• Je leert de mensen kennen die jouw eten produceren en zij leren jou kennen.
• Op de boerderij vind je vaak producten met karakter: oude fruitrassen, bijzondere hoevezuivel of vleeswaren, vergeten groenten, bijzonder brood…

Imkers

Bij een lokale imker kan je honing kopen afkomstig van bijen uit je eigen regio.

Een imker draagt met zijn bijenkorven bij aan de bestuiving van gewassen. Veel gewassen geven immers geen of weinig opbrengst zonder de bijdrage van die kleine diertjes. We willen ze dus niet missen.

De honing die de bijen produceren smaakt naar de gewassen die de bijen in hun gebied kunnen vinden. Met lokale honing eet je dus echt van je eigen landschap!

Voordelen

• Je vindt er honing met heel weinig voedselkilometers en een bijzondere smaak.

Plukplekken

Een plukplek op deze site is een openbare plek waar je gratis fruit kan rapen of plukken. Er zijn best veel plekken waar je fruit of noten kan plukken. Een plukplek kan bestaan uit een enkele boom, een sneukelhaag of een heuse boomgaard. Hier en daar duiken ook voedselbossen op. De heerlijke schatten die je daar vindt, laten zich niet in twee woorden vatten: bessen, noten, kastanjes, appels, peren, pruimen, kersen, krieken… Je mag er geen ladders of plukstokken gebruiken om de bomen niet te beschadigen.

Dankzij een plukplek geniet je van gratis lokaal fruit. Je houdt je voedselkilometers minimaal en gaat verspilling tegen. Natuurlijk pluk je enkel wat rijp is en zorg je dat er ook nog wat te plukken is voor wie na je komt. Een leuke vuistregel is dat je enkel plukt wat je meteen opeet. Let op: Er bestaan ook privéplekken op andere locaties die de naam plukplek dragen maar die uitgebaat worden door een landbouwer en waar het plukken niet gratis is.

Voordelen

• Je gaat voedselverspilling tegen.
• Je geniet van een leuk moment, al plukkend en proevend.

Samen- en volkstuinen

Wil je verse groenten en fruit én voedselkilometers uitsparen, dan kan je ook zelf aan het tuinieren slaan. Zelfs als je thuis geen moestuin hebt. Samen - en volkstuinen zijn plaatsen waar je zelf je groenten en fruit teelt, samen of elk voor zich.

We maken onderscheid tussen samentuinen en volkstuinen: in een samentuin telen mensen samen en op ecologische wijze. Als deelnemer heb je soms wel en soms niet je eigen perceel. In elk geval kan je mee beslissen over het beheer van de samentuin. In Lievegem kan je terecht in de volkstuintjes 't Groenselhof. In ons infomagzine Lievelink kon je in 2022 een interview lezen met Nathalie en Sten, twee gebruikers van de volkstuintjes.

Voordelen

• Je weet wat je eet want je hebt het zelf geteeld.
• Groenten en fruit die je zelf hebt geteeld, vervullen je met trots.
• Je gaat het werk van de landbouwer meer waarderen.