Wat met de GFT-ophaling vanaf 1 januari 2024?

Vanaf 1 januari 2024 mogen groenten-, fruit- en tuinresten (GFT) in Vlaanderen niet langer met het restafval opgehaald worden. Maar voor een aantal gemeenten, waaronder Lievegem, wordt deze verplichte gescheiden inzameling uitgesteld tot 1 januari 2026.

^{Omslagfoto: kaarsten via Canva}

Vanaf 1 januari 2024 moet voedselafval verplicht bij het gft-afval of op de composthoop. In Vlaanderen belandt er nu jaarlijks 224.027 ton eetbaar voedsel bij het afval. Het merendeel van dat voedsel gaat rechtstreeks het restafval in. Zo gaan jaarlijks 2 tot 3 volle winkelkarren per Vlaming verloren.

Dierenvoeder, biogas of compost

Het weggegooide voedsel wordt niet zinvol gerecupereerd. Het grootste deel - zo'n 26 kg per inwoner - komt terecht in de restafvalzak en wordt verbrand. Slechts 11,7 procent komt terecht bij het gft en 10 procent op de composthoop. Voedselresten kunnen nochtans omgezet worden in dierenvoeder, biogas of compost. Om dit te verbeteren zal er vanaf volgend jaar een verplichting komen op selectieve inzameling in Vlaanderen.

Uitstel tot 1 januari 2026 voor Lievegem

Niet alle gemeenten kunnen vanaf 2024 een aparte inzameling voor GFT voorzien. Ook ons lokaal bestuur kan niet onder bestaande contracten met afvalophalers uit:

• Aan het begin van deze legislatuur werd er beslist om niet in te stappen op een aparte GFT-ophaling. De aanpassingen die met een fusie samengaan, zorgden voor te weinig ruimte om hiermee aan de slag te gaan. Bovendien zetten de oude gemeenten al ruim in op thuiscomposteren en wou Lievegem hierop blijven inzetten.
• De contracten die met de afvalophalers werden afgesloten, beperken zich tot andere afvalstromen (restafval, papier en karton, PMD). Die contracten lopen nu nog en kunnen niet zomaar aangepast worden.
• We konden ook kiezen om een tussenoplossing te voorzien. Hierbij zou GFT in aparte zakken worden opgehaald. We kiezen hier echter bewust niet voor. Die zakken betekenen meer plasticafval en zijn bovendien ook maar tijdelijk: vanaf 2027 wordt de ophaling met containers verplicht.

Daarom kreeg Lievegem (en heel wat andere gemeenten) uitstel tot 1 januari 2026 van Vlaams minister Zuhal Demir. Intussen bereiden we ons maximaal voor op een selectieve ophaling via containers vanaf 2026.

Waar moet ik heen met mijn groenten- en fruitafval?

Tot 1 januari 2026 blijf je hiervoor dezelfde opties hebben als je nu hebt:

• Heb je een tuin waar kippen in rondlopen? Zij weten tussen veel van je groenten- en fruitafval iets lekkers op te scharrelen.
• Je kan je GFT-materiaal natuurlijk ook composteren. Als Lievegemnaar kan je compostmateriaal in allerlei formaten aankopen: van grote over kleine tuinen tot oplossingen voor inwoners zonder tuin. Die compost kan dan dienen als voeding voor je moestuin, bloemenperk of kamerplanten. Tip: je kan ook een composthoek delen met je buren!
• Zijn de kippen of composteren geen optie voor je? Dan kan je voorlopig je GFT-afval nog steeds kwijt in de restafvalzak.